Nee, staat niet in het plan
In de blog ‘Strategie is doen’ heb ik beschreven waarom het voortdurend met elkaar in gesprek zijn over de strategie zo belangrijk is. Het proces rondom het strategisch beleidsplan is veel meer dan het eenmalig maken van een plan dat in de kast verdwijnt. Als we onze focus houden op de doelen, activiteiten en projecten die in het strategisch beleidsplan staan, dan komt het goed. Toch? Pas dan koersen we af op die stip aan de horizon… Nee, helaas. Juist de zin “Nee, doen we niet, want het staat niet in het strategisch beleidsplan.” vraagt om extra waakzaamheid.
Intussen verandert de wereld
Er kan veel gebeuren in één jaar. De coronapandemie bijvoorbeeld zorgt voor een bedreiging, maar ook juist voor nieuwe kansen. Kansen op het gebied van technologie en nieuwe vormen van samenwerking. Kansen die we willen vasthouden en benutten. Kansen die het verder ontwikkelen van de kracht van onze eigen organisatie mogelijk maken. Het nadeel is echter dat deze kansen niet altijd even makkelijk passen in ‘het werk in uitvoering’. Immers deze pandemie en wat daar uit voortkomt, zijn in het strategisch beleidsplan en de jaarplannen 2020 niet voorzien.
Flexibiliteit is niet het zelfde als willekeur
Hoe kunnen we wel inspelen op de nieuwe kansen? Hoe maken we er optimaal gebruik van? Zonder telkens het strategische beleidsplan te herschrijven. Maar ook zonder het plan los te laten en willekeurig aan allerlei nieuwe dingen te beginnen.
Kernwaarden als basis
Het strategisch beleidsplan is geen blauwdruk. Het is van belang dat als de situatie er om vraagt we terug durven te gaan naar de basis waar het strategisch beleidsplan op gebouwd is. Deze basis wordt gevormd door de kernwaarden. Aha, de kernwaarden, die kennen we allemaal wel, prominent op onze website en terugkerend in de nieuwjaarstoespraak. Met een beetje geluk kunnen we ze foutloos opnoemen. Maar maken ze ook actief deel uit van onze dagelijkse gesprekken? Maken ze deel uit van onze dagelijkse acties, beoordelingen en beslissingen?
Ontdekken in plaats van vooraf weten
Het gaat erom dat we in het licht van de kernwaarden telkens kleine stappen zetten, initiatieven ontwikkelen en voortdurend kijken naar het effect daarvan. Samen ontdekken we wat bijdraagt aan de kernwaarden en wat de kracht van onze organisatie versterkt en uitbouwt. Zoals bij het voorbeeld van het woonzorgcentrum uit de blog ‘Als de deuren weer open gaan… Veerkracht in de ouderenzorg’. Het woonzorgcentrum dat samen met de lokale middenstand tijdens het begin van de pandemie een ontmoetingscabine in de tuin heeft geregeld mét feestelijke opening. De organisatie waar het woonzorgcentrum onderdeel van is heeft als kernwaarde ‘Dichtbij’. ‘Dichtbij’ staat voor het kleinschalige lokale karakter: samen met elkaar in de wijk goede zorg mogelijk maken. De recente samenwerking met de middenstand uit de wijk was zo’n actie die de kernwaarde ‘Dichtbij’ in het dagelijkse doen liet zien.
Toch nu doen
Er werd door het management dan ook niet getwijfeld om groen licht te geven voor de vervolgactie: vanaf nu wordt er elk half jaar een brainstormsessie in de wijk georganiseerd. Sessies waar de lokale ondernemers en andere belangstellenden meedenken aan oplossingen voor lopende problemen. Verdere kennismakingsactiviteiten met de wijk stonden echter pas gepland voor het najaar van 2021. Maar het vasthouden en verder uitbouwen van de samenwerking is een kans die zich nú voordoet. Het geld wordt dan ook nu door het management vrijgemaakt en ondersteuning in de vorm van een projectleider en communicatieadviseur wordt geregeld. Kortom, het past helemaal bij de kernwaarde ‘Dichtbij’, ook al staat het niet zo in de jaarplannen van 2020.
Ontdekken doen we samen
Het is dus belangrijk dat we ons de vragen met betrekking tot de kernwaarden blijven stellen. Zijn de kernwaarden zichtbaar? Draagt het effect van nieuwe initiatieven bij aan de kernwaarden? De kernwaarden vormen namelijk de basis van ons strategisch beleidsplan, de hoofdlijn die vaststaat. De invulling ervan ontdekken we samen gaandeweg. ‘Onderweg’ kunnen we dan ook bijsturen als kansen zich voordoen.
Deze kansen zijn ideeën en initiatieven die alle medewerkers kunnen aandragen. Het zien van kansen is niet voorbehouden aan een kleine club van experts. Juist niet. De creativiteit en de innovatiekracht van de hele organisatie wordt zo benut. Mooier kan het niet. Daarover in een volgende blog meer.